1666

RADIO TARIFA: "rumba argelina", 1993



Tarifa; İspanya'nın en güney ucunda, Afrika kıtasına birkaç km. uzaklıkta, Fas'a komşu küçük bir kıyı kenti.

Radio Tarifa; Endülüs, Flamenko, Arap, Ortadoğu, Seferad şarkılarının altyapılarını birlikte kullanarak müzik yapan grup.

Endülüs; 8.-15. yy.lar arasında İspanya'nın İber yarımadasında Müslüman Arapların egemenliği altında yaşamış bölge ve halk.

Endülüs Emevileri döneminde(8-11.yy) Bağdat ve Kahire gibi parlak bir kültür merkezi haline gelen Kurtuba(Cordoba) şehrinde Yahudiler ve Seferad kültürü de altın çağını yaşamıştır, diyebiliriz.

Farklı ırklara mensup insanların 3 semavi dini özgürce yaşayabildikleri, Arapça, İspanyolca, Katalanca, Portekizce ve Fransızca gibi başka başka dillerin konuşulduğu, ud, tambur, bendir ve tablaların bir arada çalındığı bir masal diyarı...

Endülüslü Müslümanlar'ın yazdığı şiirlerden etkileşimle, klasik İspanyol edebiyatına aşk şiirlerinden farklı olarak tarihi konuların girdiğini biliyoruz. Dönemin en önemli bestekarları İshak el-Musuli ile İbrahim el-Mehdi sayesinde Endülüs musiki okulları açılmış, İberli Hıristiyanlar bu müzikten esinlenmişlerdir. İspanyol müziğinde kullanılan çoğu müzik aletinin adı da Arapçadan gelmektedir; ud "laud", gişare "guitarra", bendir "pandera", tabla "atambal" olarak İspanyolcaya geçmiştir.

"Flamenco" kelimesi kökeninin Arapça "fellah mengu" (kızgın çiftçi) deyiminden geldiği düşünülür. Endülüs çingenelerinin(Hint kökenli oryantal) folklorik temalarıyla İslam ilahilerinin ezgilerinin birleşimi, flamenco tarzının doğmasında rol oynamıştır.

Bu atmosferi gözümüzde canlandırarak dinlediğimizde, Radio Tarifa'nın 1993 tarihli Rumba Argelina albümünde yer alan ve pek çok versiyonu söylenen geleneksel "Lamma bada" şarkısı, Endülüs'ün tozlu sıcak rüzgarını yüzümüze vuruyor... Bu öyle bir şarkı ki; -diye düşünüyorum bir perşembe gecesi Araf'ta Cümbüş Cemaat'in solisti arkadaşım Cem gözlerini yumup söylerken- için şiştiğinde, hani bazen olur ya, senin yerine derin derin iç çekiyor...